حتما تا به حال شنیدهاید که می گویند آیا چک کیفری است یا حقوقی؟ این عبارت فقط در مورد چکهای برگشتی (بلامحل) استفاده میشود و مربوط به نوع مسوولیت شخص صادرکننده چک است. اگر چک کیفری باشد، میتوان علاوه بر اینکه وجه چک را دریافت کرد، صاحب حساب (صادرکننده) را نیز به زندان انداخت؛ ولی اگر چک حقوقی باشد، فقط میتوان وجه چک را دریافت کرد.
البته ناگفته نماند که نوع چک در سرعت و نحوه رسیدگی در دادگاه متفاوت است و در چک کیفری زودتر و راحتتر به پولمان خواهیم رسید؛ اما در چک حقوقی به خاطر آیین دادرسی پرپیچ و خم، دیرتر به نتیجه خواهیم رسید.
اصولا اگر اشخاص با یکی از موارد زیر مواجه شدند، میتوانند چک را برگشت بزنند:
- نبودن وجه نقد یا کافی نبودن آن
- صدور دستور عدم پرداخت وجه چک به بانک از طرف صاحب حساب
- تنظیم چک به صورت نادرست از قبیل عدم مطابقت امضا، اختلاف در مندرجات چک، قلم خوردگی و...
- صدور چک از حساب مسدود
اما نکته مهم آن است که وصف کیفری و حقوقی زمانی مطرح میشود که دارنده چک برگشتی، آگاهی نسبت به مدت زمان قابل قبول برای طرح شکایت را ندارد.
مهلت شکایت کیفری علیه صادرکننده چک 2 دوره 6 ماهه میباشد. منظور از این دو دوره، ابتدا حداکثر تا 6 ماه پس از تاریخ صدور چک است که دارنده چک میتواند آن را برگشت زده و گواهی عدم پرداخت دریافت کند.
پس اگر در این مدت، دارنده چک آن را به بانک ارائه نداده و مقدمات شکایت را فراهم نکند، این مهلت از بین میرود و دیگر قابل تعقیب کیفری نیست. 6 ماه دوم از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت است، بدین منظور که اگر دارنده چک در مهلت 6 ماه پس از تاریخ صدور، چک را به بانک برده و در صورت نبود وجه نقد در حساب، آن را برگشت زده و گواهی عدم پرداخت از طرف بانک صادر شود، از این تاریخ وی نیز 6 ماه وقت رسیدگی کیفری در محاکم دادگستری را خواهد داشت؛
ولی اگر دارنده چک در مهلتهای یاد شده، اقدامی نکند، دیگر امکان شکایت کیفری و محکوم کردن صادرکننده چک به مجازاتهایی که در قانون ذکر شده است، وجود ندارد و میتوان از طریق طرح دعوای حقوقی و تقدیم دادخواست به دادگاه صالح تنها به طلب مادی و خسارتهای وارده دست یافت که این امر مستلزم جریان طولانی دادرسی است و دارندگان چک بیمحل تمایل چندانی به استفاده از آن را ندارند.
دعاوی حقوقی خود رابه بهترین وکیل پایه یک دادگستری در شیراز بسپارید